Etkinlik Amaç ve Kapsamı

Yükseköğretim kurumlarının temel birimi olan üniversiteler; fakülteler, enstitüler, konservatuarlar, yüksekokullar, meslek yüksekokulları, araştırma ve uygulama merkezleri ile enstitülerden oluşmaktadır. Üniversitelerin bu birimlerinde; ülkenin insan gücü ihtiyacına göre yetiştirmek, bilimsel öğretim yapmak, inceleme ve araştırma yoluyla çeşitli sorunları çözmek, araştırma bulgularını yayınlamak ve eğitim hizmetinde bulunmak amacıyla çeşitli dersler verilmekte, eğitim programları uygulanmakta, öğretim elemanları tarafından çeşitli bilimsel araştırmalar gerçekleştirilmekte ve bulgular yayınlanmaktadır. Diğer bir ifade ile üniversiteler sadece belirli derslerin öğretim programlarının uygulandığı, öğrencilerin yetiştirildiği yerler değil aynı zamanda çeşitli bilimsel araştırmaların yapıldığı, yeni deneysel uygulamaların gerçekleştirildiği, kuramların geliştirildiği, sonuçlarının yayınlandığı diğer bir ifade ile “bilimsel araştırmaların” yürütüldüğü eğitim öğretim kurumlarıdır.

Yükseköğretim kurumlarında görev yapan öğretim elemanlarının hem öğretim programlarını uygulama hem de bilimsel araştırma yapma süreçlerinde “bilimsel araştırma yöntemleri”ne uygun davranmaları gerekmektedir. Çünkü bilimsel araştırma yöntemleri; belirli problemlere odaklanma, problemlerin çözümü için hipotez oluşturma, hipotezleri test etmeye yönelik verileri toplama, verileri analiz etme, bu süreçte geçerlik ve güvenirlik ölçütlerini sağlama ve hipotez hakkında karar verme süreçlerine yönelik bilgi, beceri ve anlayış kazandırmaktadır. Öğretim elemanlarının bilimsel araştırma konusunda bilgi ve beceriye sahip olmaları; doğru ve güvenilir bilginin üretilmesinda i sağlayacak (Kurnaz, 2010), ulusal ve uluslararası bilgi birikimine katkı sunacak (Bakhlova, Bakhlov, Napalkova & Soldatova, 2019), akademisyenlerin uzmanlık alanlarında diğer akademisyenlerle iletişim kurmalarını, ortak çalışma yapmalarını sağlayacak, akademsiyenlerin hem kişisel gelişmelerini hem de öğrencilerinin gelişimini olumlu etkileyecektir (Malcolm, 2014). Sıralanan öneminden dolayı akademisyenlerin bilimsel araştırma yöntemleri konusunda bilgi ve beceriye sahip olmaları önem taşımaktadır.

Oyman Bozkurt (2021) tarafından yapılan bir araştırmada; sosyal bilimler alanında yapılan bilimsel araştırmaların nitelik sorunlarına ilişkin öğretim elemanlarının görüşü alınmış, bu amaçla 16 öğretim elemanı ile görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Çalışmada akademisyenlerin yöntem bilgisinin yeterli olmadığı, çoğu zaman araştırılan konu ve seçilen yöntem arasında uyumsuzluk olduğu, verilerin analizinde sıkıntılar yaşandığı, sonuç ve tartışma başlığına yeterli özenin gösterilmediği ortaya çıkmıştır. Akademisyenler bunun yanında disiplinler arası yeterince okuma ve çalışma yapmadıklarını, toplumsal sorunlarla örtüşmeyen konularda, yükselmek için yayın yaptıklarını, bu süreçten dolayı nitelikli yayın yapamadıklarını ifade etmişlerdir. Leighton ve Griffioen (2021) akademisyenlerin kaynak belirlemedeki yaklaşımlarını alan yazın taraması ile belirlemeyi amaçladıkları çalışmalarında ERIC, WOS, SCOPUS’ta yer alan çalışmaları incelemişler, akademisyenlerin kaynak seçme yöntemlerine ve kaynak seçmedeki kriterlerine odaklanmışlardır. Bulguları akademisyenlerin kaynak çeşitliliği ve kaynak seçme yöntemleri konusunda eğitim almaları ve desteklenmeleri gerektiği şeklindedir. Görüldüğü gibi yapılan araştırmalar akademsiyenlerin bilimsel araştırmada araştırmaya uygun yöntem seçme, yönteme uygun veri analizi tekniği uygulama, sonuç ve tartışma başlığını daha nitelikli sunma, kaynak seçme konusunda bilgi ve beceri kaznmaya ihtiyaçları olduğunu göstermektedir. Benzer şekilde Yozgat Bozok Üniversitesi  Öğrenme ve Öğretmeyi Geliştirme, Uygulama ve Araştırma Merkezi (YÖGEM) tarafından yapılan bir araştırmada da akademisyenlere 2024-2025 eğitim-öğretim yılında hangi konu başlıklarına eğitim almak istedikleri sorulmuş, öğretim elemanları en çok bilimsel araştırma yöntemleri (bilimsel araştırmanın temelleri, problemi tanımlama, örnekleme yöntemleri, verilerin toplanması, verilerin analizi ve raporlama), nicel araştırma teknikleri (tarama araştırmaları, korelasyonel araştırmalar, nedensel karşılaştırmalı araştırmalar, deneysel araştırmalar, meta analiz, iç-dış geçerlik-güvenirlik), nitel araştırma teknikleri (içerik analizi, durum çalışması, gözlem, görüşme, doküman incelemesi, eylem araştırması, anlatı araştırması, tarihsel araştırma, geçerlik-güvenirlik) başlıklarında eğitim almak istediklerini belirtmişlerdir. (https://docs.google.com/forms/d/1tERTVaTxwAyHYLI44Z6ICvWtLZlo4bQMCeTWorxsibA/edit).

Bu bulgular Yozgat Bozok Üniversitesi Öğrenme ve Öğretmeyi Geliştirme Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından bilimsel araştırma yöntemleri başlıklı bir eğitim faaliyetinin düzenlenmesi gerektiğini ortaya koymuştur. Bu kapsamda çalışmanın genel amacı “Akademisyenlere yönelik uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri eğitimi” vermek olarak belirlenmiştir.

Eğitim faaliyeti sonunda akademisyenlerin;

-Araştırma sorusu belirleme, örneklem seçme, veri toplama araçlarını seçme, verileri toplama ve analiz aşamalarında yapılacak çalışmalarla ilgili teorik bilgileri hatırlamalarını ve eğitim faaliyeti öncesinde hazırladıkları araştırma sorusu ile ilgili tasarılarını değerlendirmelerini sağlamak,

-Nitel araştırma yöntemi ile ilgili teorik bilgileri hatırlamalarını ve eğitim faaliyeti öncesinde hazırladıkları araştırma sorusu ile ilgili nitel yöntemin uygulama sürecini değerlendirmelerini sağlamak,

-Nicel araştırma yöntemi ile ilgili teorik bilgileri hatırlamalarını ve eğitim faaliyeti öncesinde hazırladıkları araştırma sorusu ile ilgili nicel yöntemin uygulama sürecini değerlendirmelerini sağlamak,

-Eğitim faaliyeti sonunda veri toplamaya hazır bir araştırma sorusu ile eğitimden ayrılmalarını sağlamak amaçlanmaktadır.